maandag

Opvoeden uit liefde of angst



Psychotherapeute en schrijfster Alice Miller beschrijft hoe kinderen de laatste twee eeuwen werden opgevoed. Ze komt tot de conclusie, dat het een wrede manier van opvoeden is en dat dit kan leiden tot criminaliteit en geweld. Pedagogische boeken uit die tijd staan vol voorbeelden over het afdwingen van gehoorzaamheid, de wil van het kind breken en slaan om het kind te dwingen te laten doen wat de ouders willen. Koppigheid en een eigen wil hebben waren dingen, die een kind moest afleren. Ging het
niet goedschiks dan maar kwaadschiks. Buigen of barsten. maar ook uitbundig en druk gedrag moest worden afgeleerd. Met als doel het conditioneren en manipuleren van de wil van het kind ten gunste van de ouders. Zij noemt dit giftige of zwarte pedagogie.
Het vernederen van kinderen bevredigt de behoefte aan macht en controle van de ouders, maar vernietigt het zelfvertrouwen van het kind. Huilen was iets om af te leren en meegaand gedrag werd beloond. Enthousiasme werd beschouwd als slecht en als je je gevoelens onder controle had was dat een deugd.

Waar komt deze harteloze manier van opvoeden vandaan? Vanzelfsprekend zijn deze ouders ook door autoritaire ouders opgevoed en doen ze gewoon wat hen geleerd is. Ook is het voor mishandelde kinderen een goed gevoel om nu eindelijk eens zelf de macht te hebben. Al te makkelijk vallen ze in hetzelfde spoor als hun ouders.
Maar deze vorm van opvoeden weerspiegelt ook duidelijk het denken van de ouders over zichzelf en de manier waarop ze over God denken. God is autoritair, liefdeloos, oordelend en straft graag en hard. Voor mij is het duidelijk dat ook dit geloof erachter ligt. Het is religie om angst voor God onder controle te houden, angst voor een boze en vijandige God. Daarom gehoorzaamt men die God, probeert dat althans tot in de puntjes. Wetten en regels worden bedacht om maar in een goed blaadje te komen van deze God. Het is niet uit liefde, maar uit angst genomen beslissingen. En ook die angst zet men om naar de kinderen; ouders spelen de rol die ze God toebedenken en laten de kinderen die angst voelen door het uiterste van hen te vergen in gehoorzaamheid en toewijding.


Ook de orthodoxe religie, onder anderen Calvijn, schreef over een God die de mens een vijand is geweest en God de Vader is door Christus' offerande voldaan en verzoend. Maar dat is een omdraaiïng van wat de Bijbel zegt. Want niet God was vijandig naar de mens, maar de mens is vijandig naar God. En ondanks dat heeft God in zijn liefde laten zien, dat Hij de wereld met zichzelf verzoende. Hoe?
De wereld veroordeelde Jezus. terwijl er niets tegen hem gevonden kon worden, Hij werd bespottelijk gemaakt, gegeseld en gekruisigd, terwijl Hij onschuldig was.
En Jezus zei tegen  God: Vader vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen. Het kruis is Gods weg om de wereld met Zich te verzoenen Het is God die door Christus de wereld met zich heeft verzoend: hij heeft de wereld haar overtredingen niet aangerekend. (2Kor 5 vers 19)
Als je dan zelf gaat beseffen dat God van de mensen houdt en dat verzoening reeds heeft plaatsgevonden, niet alleen voor een groepje uitverkorenen, dan ga je Zijn grootheid en liefde zien en ga je anders naar je kinderen kijken. Ze zijn van God en ook voor hen is Zijn liefde. 
Het is niet de bedoeling om de kinderen allerlei wetten en regels op te leggen en die koste wat het kost af te dwingen. Dat is voor zowel ouders als kinderen een strijd. Bovendien is het wettisch en laat het geen vertrouwen zien. 

In liefde opvoeden betekent niet dat je je kind alle vrijheid geeft, of maar wat aanrommelt. Structuur aanbieden, voldoen aan zijn basisbehoeften als aandacht en voeding en  leren hoe het leven in elkaar zit, maar ook richtlijnen aangeven en je geloof voorleven zijn de meest belangrijke dingen. Binnen de grenzen heeft het kind dan ruimte om tot ontplooiïng te komen en de wereld te ontdekken. Maar ook het zien hoe ouders met elkaar omgaan, met de kinderen omgaan en dat ze te vertrouwen zijn. Het leert keuzes maken en de gevolgen van zijn keuzes. Het krijgt kennis en met die kennis zal het ook leren verantwoording te dragen voor zijn eigen keuzes. 
Het kind mag fouten maken en daar van leren. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Bevrijding van de schepping

  Een wolf en een lammetje zullen gezamenlijk weiden, een leeuw zal stro eten als een rund,een slang – zijn voedsel zal stof zijn. Zij zull...